به نقل از «الف»

باز هم اختیارات رئیس جمهور/پیشنهاد فراخوان برای تفسیر اصل ۱۱۳

تاریخ انتشار: ۲۹ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۵۲۳۸۱۹

داستان تکراری اصل یکصدو سیزدهم قانون اساسی و تفسیر آن مجددا آغاز شد. و نمیدانم چرا همواره این اتفاق در دور دوم ریاست جمهوری ها تکرار می شود.

در دور دوم رئیس جمهور قبل هم ماجرا توسط آقای احمدی نژاد مطرح گردید ظاهرا آقایانی که کاندیدای ریاست جمهوری می شوند،قبلا توجهی به این اصل و تفسیر آن توسط شورای نگهبان نمی کنند و در بزنگاهای انتخاباتی و یا درپایان دور ریاست جمهوری خود به یاد آن می افتند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

واقعیت این است که بهرحال مامواجه با دو اصل هستیم اصل اول اینکه قانون اساسی رییس جمهور را مسول اجرای قانون اساسی (جز درمواردی که مستقیما بعهده رهبری است)میداند و اصل دیگر اینکه همین قانون اساسی ،شورای نگهبان را تنها مرجع تفسیرقانون اساسی می داند .

صرفنظر از اینکه این اصل قانون اساسی نیاز به بازنگری دارد یا خیر و اینکه تفسیر شورای نگهبان از این اصل درست است یا خیر،می‌خواهم پیشنهاد  کنم که شورای نگهبان یک فراخوان عمومی اعلام نماید که همه صاحبنظران و حقوق دانان نظرات خود را در خصوص تفسیر این اصل قانون اساسی  اعلام نموده و پیشنهادات خود را به شورای نگهبان ارسال نمایند تا واقعا جامعه متوجه شود دقیقا نظرات منتقدین محترم چیست؟و اعتراضات منتقدین و روسای محترم جمهوری برای همیشه حل شود و انتقاد به تفسیر شورای نگهبان که در مقاطع خاص سیاسی نیز صورت می گیرد به بایگانی سپرده شود و کاندیداهای بعدی ریاست جمهوری هم در زمان کاندیدا شدن ، بدانند با چه تفسیری از این اصل زمام امور را بدست می گیرند.

طبعا تفاسیری که ارایه می شود،باید بگونه ای باشد که مواردی که اجرای آن مستقیما مربوط  به رهبری می شود را در بر نگیرد. این موارد در یازده  بند در اصل   110 قانون اساسی تصریح شده است.

 از سوی دیگر این تفسیر نمی تواند قوه مقننه را در برگیرد. زیرا طبق قانون اساسی ،مجلس وظیفه قانون گذاری و نظارتی دارد که هیچکدام اجرایی محسوب نمی شود. ضمن آنکه وظیفه تقنینی آن هم با تایید شورای نگهبان از نظر حقوقی و شرعی ، فصل الخطااب محسوب می شود.

اجرای قانون اساسی توسط ریس جمهور مصرح  در اصل 113 ، مربوط به قوای مسلح و انتظامی نیز نمی شود زیر ا فرماندهی کل قوا بر طبق قانون اساسی برعهده رهبری است.

 اجرای قانون اساسی توسط رئیس جمهور، مربوط به قوه قضائیه هم نمی شود زیر ا قوه قضائیه عبارت از دادگاه ها و محاکم  که در آرا خود مستقل هستند و این آرا صرفا از طرق محاکم دیگر و بر طبق قانون ، قابلیت نقض دارند و از طرفی تمامیت قوه قضاییه نیز طبق اصل 156 ،قوه ای مستقل است . لذا تفاسیر ارائه شده توسط صاحبنظران باید بگونه ای باشد که اجرای قانون اساسی توسط ريیس جمهور را در قوای دیگر توجیه نماید.

نکته ای که  باید بدان دقت شود این است که 113، وظیفه اجرای قانون اساسی توسط رئیس جمهور را ذکر کرده است و نه نظارت برآن و تفاوت میان اجرا و نظارت بسیار است.

لذا نمی توان پیشنهاد کرد که مثلا اگر یکی از ارکان حکومتی و قوای مقننه و قضائیه ،برخلاف قانون اساسی رفتار نمود، رئیس جمهور میتواند تذکر دهد تذکر یک وظیفه نظارتی است نه اجرایی.

چگونه میتوان این اصل را تفسیر نمود که وظیفه اجرای تمامی اصول قانون اساسی ( بجز مواردی که بعهده رهبری است) توسط رئیس جمهور باشد بدون اینکه به اصول همین قانون اساسی لطمه‌ای وارد نشود؟.

صاحبنظران و حقوقدانان پاسخ دهند

منبع: الف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۵۲۳۸۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بسیاری از ناظران انتخاباتی فرهنگیان هستند

به گزارش خبرگزاری مهر، در آستانه روز معلم و سالروز شهادت استاد مرتضی مطهری نشست متفاوتی در ساختمان شورای نگهبان برگزار شد و این بار معلمان و فرهنگیان به این نهاد عالی حقوقی آمدند و ضمن دیدار با طحان‌نظیف سخنگوی شورای نگهبان به بیان مهمترین مسائل و مشکلات در حوزه آموزش و پرورش پرداختند.

آن‌ها که از ناظران انتخاباتی شهر تهران بودند، ابتکارات و خلاقیت‌هایی را که برای آشنایی دانش‌آموزان با فرآیند برگزاری انتخابات، روند تصویب و بررسی مصوبات در کشور و مهمترین مفاهیم قانون اساسی در مدارس انجام داده بودند، شرح دادند. برخی نیز به دنبال برقراری ارتباط بین شورای نگهبان و به خصوص پژوهشکده شورای نگهبان با نهاد آموزش و پرورش بودند تا مردم‌سالاری دینی و قانون اساسی را بهتر و دقیق‌تر به دانش‌آموزان بیاموزند.

معلمان و فرهنگیان همچنین از حُسن اعتماد مردم و شورای نگهبان به آن‌ها برای نظارت بر برگزاری انتخابات قدردانی کردند؛ چراکه شورای نگهبان برای نظارت بر انتخابات از یک شبکه نظارتی بهره می‌برد که بسیاری از اعضای این شبکه فرهنگیان و معلمان هستند و البته در میان آنها سایر اقشار مختلف مردم از جمله کارمندان، بازاریان و معتمدان هم می‌باشند.

سخنگوی شورای نگهبان نیز در این نشست ضمن تجلیل از مقام و جایگاه معلم به بیان پیشنهاداتی برای آشناسازی دانش‌آموزان با شورای نگهبان و قانون اساسی پرداخت، از جمله اینکه دانش‌آموزان در انتخابات شورای دانش‌آموزی با نهاد نظارت بر انتخابات آشنا شوند و همچنین از معلمان خواست تا نظرات خودشان را درباره مصوبات مربوط به آموزش و پرورش و مدارس برای شورای نگهبان ارسال کنند. وی در خصوص مسائل و مشکلاتی هم که در حوزه آموزش و پرورش از سوی معلمان مطرح شد، گفت که موارد را به مسئولان مربوطه منتقل خواهد کرد.

در ادامه مشروح این دیدار و نشست را می‌خوانید:

بسیاری از ناظران انتخاباتی معلم هستند

هادی طحان‌نظیف عضو حقوقدان و سخنگوی شورای نگهبان در ابتدای این نشست به بیان نقش و جایگاه معلمان پرداخت و از مقام شامخ آن‌ها تجلیل کرد. وی در این همین رابطه بیان داشت: معلمان حق بزرگی بر گردن فرزندان این سرزمین دارند. ما قدردان زحمات معلمان هستیم و فرارسیدن این روز را به جامعه بزرگ فرهنگیان کشور تبریک عرض می‌کنیم. معلمان هدایتگران انسان‌ها هستند و هر فردی که در جامعه زندگی می‌کند، مدیون معلمان خود است. امیدواریم درس‌هایی را که آموختیم در عرصه عمل و زندگی به خوبی به اجرا دربیاوریم.

سخنگوی شورای نگهبان سپس به ناظر انتخاباتی بودن آن جمع اشاره کرد و در خصوص شبکه ناظران انتخاباتی گفت: در جمهوری اسلامی ایران اجرای انتخابات و نظارت بر انتخابات برعهده مردم است. حدود ۳۰۰ هزار نفر از اقشار مختلف مردم عضو شبکه نظارتی هستند که هیچ‌کدام از آن‌ها ارتباط استخدامی با شورای نگهبان ندارند و کارمند این نهاد نیستند، بلکه در هنگام برگزاری انتخابات به یاری شورای نگهبان می‌آیند و با کسب آموزش‌های لازم به امر نظارت می‌پردازند. سلامت انتخابات برعهده این شبکه که بسیاری از آنها فرهنگیان و معلمان هستند، می‌باشد.

انتقاد از رفتارهای دولت‌های غربی

طحان‌نظیف از این فرصت استفاده کرد تا اشاره‌ای نیز به حوادثی که این روزها در جهان رخ می‌دهد و نگاه‌ها را متوجه خود ساخته است، کند. وی در رابطه با اعتراضاتی که در دانشگاه‌های جهان به خصوص در آمریکا در مورد غزه صورت می‌گیرد و با برخورد دولت‌های غربی و نیروهای امنیتی مواجه می‌شود، گفت: این روزها صحنه‌هایی در سطح جهانی و در دانشگاه‌های آمریکا مشاهده می‌کنیم که چهره‌ای عریان و بدون روتوش از ادعای حقوق بشر و آزادی بیان و استانداردهای دوگانه است. کسانی که سال‌ها دیگران را متهم به عدم رعایت حقوق بشر و آزادی بیان می‌کردند، اکنون خودشان به خشن‌ترین برخوردها می‌پردازند.

سخنگوی شورای نگهبان با اشاره به یکی از سخنان چندی پیش رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه اسرائیل آبروی تمدن غربی را برده است، عنوان کرد: ابعاد بی‌آبرویی تمدن غربی روز به روز در حال روشن شدن است. اگرچه اخبار به سختی در حال مخابره شدن است، اما امیدواریم مردم جهان با حقایق و واقعیت‌ها آشنا شوند و این وقایع، آزادی‌خواهان را به تفکر و تامل وادارد.

معلمان با نظراتشان یاری‌گر شورا باشند

طحان‌نظیف در ادامه به بیان سخنانی در رابطه با شورای نگهبان پرداخت. وی در همین‌باره مهمترین وظایف شورای نگهبان را بررسی مصوبات مجلس شورای اسلامی و تطبیق آن‌ها با شرع و قانون اساسی، نظارت بر انتخابات‌های ریاست‌جمهوری، مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان رهبری و همه‌پرسی، تفسیر اصول قانون اساسی و پاسخ به استعلامات فقهی دیوان عدالت اداری برشمرد.

سخنگوی شورای نگهبان درباره مصوباتی که شورا در سال‌های اخیر در خصوص آموزش و پرورش بررسی کرده است، اظهار داشت: طرح‌ها و لوایح مختلفی در این رابطه در شورای نگهبان بررسی شده است. این شورا نگاه ویژه‌ای به قشر فرهنگیان و معلمان دارد و از شما می‌خواهم وقتی که چنین مصوباتی دریافت می‌کنیم، نظرات خود را با ما در میان بگذارید. البته زمان ما برای بررسی مصوبات طبق قانون اساسی محدود است، اما برای ما مهم می‌باشد که نظر جامعه هدف را دریافت کنیم. البته باید توجه داشت که شورای نگهبان در چارچوب شرع و قانون اساسی می‌تواند به بررسی مصوبات بپردازد.

وی درباره طرح رتبه‌بندی معلمان که در یکی دو سال اخیر به تصویب رسید، عنوان کرد: این طرح حدود دو سه ماه بین شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی در رفت و آمد بود. مهمترین اشکال‌ها و ایرادات شورای نگهبان مبتنی بر این بود که مصوبه وقتی به قانون تبدیل می‌شود، قابلیت اجرا داشته باشد. برخی طرح‌ها و لوایح همچون طرح رتبه‌بندی معلمان دارای بار مالی هستند. اگر مصوبه تبدیل به قانون شود و دولت نتواند اعتبار آن را تامین کند، نارضایتی در جامعه به وجود خواهد آمد و قانون بی‌اعتبار می‌شود. بنابراین باید از قبل بار مالی آن مصوبه تامین شود تا شیرینی یک قانون به کام مردم و جامعه هدف بنشیند.

طحان‌نظیف درباره لایحه برنامه هفتم توسعه و برخی طرح‌ها و لوایح دیگر درباره آموزش و پرورش و مدارس که در شورای نگهبان مورد بررسی قرار گرفت، خاطرنشان ساخت: معلمان و فرهنگیان می‌توانند درباره این مصوبات به ما مشورت بدهند تا دقیق‌تر نسبت به آن‌ها اظهارنظر کنیم. قوانین هرچه دقیق‌تر باشند، از اجرای سلیقه‌ای آن جلوگیری به عمل خواهد آمد و معطوف به عمل و به اجرا نزدیک‌تر خواهد شد.

ضرورت آموزش قانون اساسی در مدارس

موضوع دیگری که طحان‌نظیف در نشست با معلمان بدان اشاره کرد، آموزش مفاهیم قانون اساسی بود. وی در همین راستا گفت: در حوزه آموزش مفاهیم حقوق اساسی و به طور خاص قانون اساسی دچار ضعف هستیم. برای آموزش این موضوعات، روش‌های خوب و روزآمدی وجود دارد که باید از آن‌ها بهره برد. یکی از آن روش‌ها گنجاندن این مفاهیم در کتاب‌های درسی است. بخشی از روش‌ها نیز ابتکارات و خلاقیت‌های معلمان است که برخی از شما آن را در مدارس اجرا می‌کنید.

سخنگوی شورای نگهبان با ابراز تاسف از اینکه قانون اساسی به خوبی معرفی نشده است، عنوان کرد: مراجعه و استناد به قانون اساسی کم است و باید خیلی بیشتر باشد. من هر ساله در سالروز تصویب قانون اساسی چالش‌هایی در فضای مجازی مطرح می‌کنم که هدفم این است مردم به قانون اساسی مراجعه کنند. خوشبختانه بازخوردهای خوبی نیز دریافت کردیم.

وی از معلمان خواست تا قانون اساسی به کلاس‌های درس برده شود و از دانش‌آموزان خواسته شود تا آن را مطالعه و درباره آن تحقیق کنند و تصریح کرد: بسیاری از سوالات با مراجعه به قانون اساسی و اجرای آن قابل رفع است و بسیاری از مشکلات با اجرای صحیح و کامل قانون اساسی قابل حل است.

طحان‌نظیف در همین رابطه به برگزاری رقابت‌های علمی شبیه‌سازی شورای نگهبان برای دانشجویان توسط پژوهشکده شورای نگهبان اشاره کرد و گفت: این دوره مورد استقبال دانشجویان قرار گرفت و نتایج بسیار خوبی به همراه داشت. از دانشگاه‌های مختلف و از بیش از ۲۰ استان در آخرین دوره این رقابت‌ها شرکت کردند. آن‌ها همچون شورای نگهبان ساختاری تشکیل دادند که دارای دبیر، قائم مقام و سخنگو بود. مصوبات را بررسی و رای‌گیری کردند. در دوره‌های اخیر پیشنهاد داده شد که موضوع بررسی صلاحیت‌ها نیز شبیه‌سازی شود که این موضوع نیز مورد استقبال دانشجویان قرار گرفت.

وی این بخش از صحبت‌هایش را اینگونه جمع‌بندی کرد: روش‌های مختلفی در دنیا برای آموزش مفاهیم قانون اساسی وجود دارد. از جمله اینکه دانش‌آموزان در این خصوص با مسئولان نامه‌نگاری می‌کنند و مسئولان نیز به نامه‌ها پاسخ می‌دهند. یا اینکه نشست‌های مختلفی برای آشنایی با نهادها برگزار و تحقیق و پژوهش مختصر در مورد واژگان حقوق اساسی به دانش‌آموزان سپرده می‌شود.

شورای نگهبان پاسدار حقوق عامه است

طحان‌نظیف در ادامه عنوان کرد: نهادهای مشابه شورای نگهبان در سایر کشورها نیز وجود دارد، چراکه قانون اساسی از اهمیت و جایگاه والایی برخوردار است و باید از آن صیانت کرد؛ بدین معنا که یک مصوبه نباید خلاف قانون اساسی باشد. البته برخی نقش پیشینی و برخی نقش پسینی دارند. در ایران، شورای نگهبان نقش پیشینی دارد.

وی خاطرنشان کرد: البته در ایران مصوبات از نظر شرع نیز توسط فقهای محترم شورای نگهبان مورد بررسی قرار می‌گیرد و یک مصوبه نباید خلاف شرع باشد. صیانت و پاسداری از شرع، مبدا ملی و مردمی دارد.

سخنگوی شورای نگهبان بر این نکته هم تاکید کرد که این نهاد پاسدار حقوق مردم است و در همین رابطه به بیان نمونه‌هایی از برخی اشکالات و ابهاماتی که این شورا در این راستا نسبت به مصوبات مطرح می‌کند، اشاره کرد.

پیشنهاد شبیه‌سازی نظارت در انتخابات‌های دانش‌آموزی

سخنگوی شورای نگهبان بار دیگر مهمترین وظایف و ماموریت‌های این نهاد را یادآور شد و گفت: بعضاً مشاهده می‌شود که تصور درست و تصویر کامل و واقعی از شورای نگهبان در جامعه وجود ندارد. شاید عموم افراد فکر می‌کنند که شورای نگهبان تنها به نظارت بر انتخابات می‌پردازد در حالی که این شورا علاوه بر نظارت بر انتخابات، وظایف خطیر دیگری نیز برعهده دارد که در سال‌های اخیر سعی بر آن است تا این موارد بیشتر تبیین گردند. وی افزود: در موضوع انتخابات نیز صرفاً بحث بررسی صلاحیت‌ها مورد توجه رسانه‌هاست در این رابطه نیز نگاه‌ها جامع و دقیق نیست مثل اینکه شاید بسیاری اطلاع نداشته باشند که در انتخابات اخیر حدود ۱۰ هزار تماس و ملاقات با داوطلبان انجام شد تا مستندات دریافتی با گفته‌های آن‌ها تطبیق داده و اگر نکته‌ای دارند، به خوبی شنیده شود.

وی در خصوص پاسخ به استعلامات فقهی دیوان عدالت اداری که از جمله ماموریت‌های فقهای شورای نگهبان است نیز گفت: طبق قانون اساسی هر شهروندی می‌تواند نسبت به مصوبات مختلف از جمله مصوبات هیات وزیران اعتراض کند و آن را خلاف قانون و شرع بداند. این موضوع از وجوه قابل افتخار قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. ادعای افراد در مورد خلاف شرع بودن آن مصوبات توسط فقهای شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.

طحان‌نظیف در پایان این بخش از صحبت‌هایش این پیشنهاد را خطاب به آموزش و پرورش و مدیران مدارس ارائه داد که نظارت بر انتخابات می‌تواند در انتخابات شوراهای دانش‌آموزی شبیه‌سازی شود. وی در همین رابطه بیان داشت: در هر کجا که اجرا وجود داشته باشد، باید ناظرانی نیز باشند که بر اجرا نظارت کنند و امر انتخابات نیز از این قاعده مستثنی نیست. لذا آموزش این موارد و انجام چنین اقداماتی، گامی در راستای آموزش هنجارهای انتخاباتی است که در سیاست‌های کلی انتخابات آمده است، خواهد بود.

معلمان از دغدغه‌هایشان گفتند

در ادامه این نشست تعدادی از معلمان به بیان مهمترین مشکلات، مسائل، دغدغه‌ها و پیشنهادهایشان پرداختند. یکی از معلم‌ها از عدم اجرای قوانین گلایه کرد و گفت: در کشور قوانین خوبی در رابطه با آموزش و پرورش وجود دارد اما یا اجرا نمی‌شود یا اینکه به خوبی اجرا نمی‌شود. باید نظارتی وجود داشته باشد تا دستگاه‌ها به وظایف قانونی خودشان عمل کنند.

یکی دیگر از معلمان نیز این موضوع را تکرار کرد و گفت: آموزش و پرورش یک نهاد انسان‌ساز است و هر چقدر برای آن هزینه کنیم، سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. بسیاری از آسیب‌هایی که امروز در جامعه با آن مواجه هستیم، ناشی از بی‌توجهی به آموزش و پرورش است.

معلم دیگری به بیان پیشنهاداتش برای آشنایی دانش‌آموزان با قانون اساسی پرداخت و در این رابطه به کارهایی که تاکنون برای آشنایی با برخی نهادها و مفاهیم صورت گرفته است، اشاره کرد.

سخنگوی شورای نگهبان نیز در پاسخ به دغدغه‌ها و مشکلات مطرح شده از سوی معلمان عنوان کرد: عمده این مشکل‌ها به حوزه اجرا برمی‌گردد که من این موارد را به مسئولان مربوطه منتقل خواهم کرد. در خصوص آشنایی دانش‌آموزان با قانون اساسی نیز شورای نگهبان و به خصوص پژوهشکده شورای نگهبان آماده هرگونه همکاری با آموزش و پرورش و مدارس است.

گفتنی است؛ در پایان این مراسم از سوی سخنگوی شورای نگهبان کتاب قانون اساسی به معلمان و فرهنگیان هدیه داده شد و از زحمات و تلاش‌های آن‌ها قدردانی صورت گرفت.

‌

کد خبر 6093276